Tegenwoordig gebruiken veel mensen de term, Deens design terwijl ze eigenlijk Scandinavisch Design bedoelen. Natuurlijk is Deens Design een onderdeel van het Scandinavisch design, maar het is toch niet helemaal niet hetzelfde. Wat we ook af en toe zien bij ‘vintage design winkels’ zijn labels als: ‘Deens Design Fauteuil van Louis van Teeffelen’. Maar eigenlijk kan dat helemaal niet. Louis van Teeffelen is namelijk een Nederlandse ontwerper voor een Nederlands bedrijf. Er is dus niets Deens aan. Hieruit blijkt dat de termen regelmatig verkeerd worden gebruikt. In dit stuk gaan we precies uitleggen hoe het zit: Wat is Scandinavisch Design, hoe kan je die stijl herkennen, hoe is het ontstaan en welke stromingen heb je binnen het Scandinavisch Design?

Hoe het allemaal begon.
Het begon allemaal ergens aan het begin van de twintigste eeuw. Er waren een hoop veranderingen in de kunst, zo werd bijvoorbeeld realisme het surrealisme. Er ontstond een explosie van nieuwe kunststromingen. Dit gebeurde ook binnen de architectuur en het industrieel design.
Scandinaviërs zijn altijd een beetje eigenwijs geweest. Qua politiek bleven ze bijvoorbeeld neutraal in de oorlog, en doen ze niet mee met de euro. Maar ook qua kunst en design zijn ze hun eigen weg gegaan. Ze bleven namelijk trouw aan hun ambachten. Toen heel het westen over ging op de industrialisatie, keerde Scandinavië hun rug niet tegen de ambachten. Natuurlijk konden ze op een gegeven moment niet achter blijven, maar toch hebben ze altijd geprobeerd de ambachten in ere te houden.

Waar komt de naam vandaan?
In 1930 werd er in Stockholm een tentoonstelling gehouden die al snel daarna de hele wereld overging. De tentoonstelling had de naam: ‘Scandinavian Design’. Hier werden alle nieuwe ontwerpen uit Scandinavië getoond. Na deze tentoonstelling was de naam geboren en behoorde vrijwel alle meubels uit Scandinavië tot Scandinavisch Design. Of het nou een stoel uit Denemarken of een kast uit Zweden was.
Maar wat maakt Scandinavisch design nou zo bijzonder en populair? Het begint eigenlijk allemaal bij de Scandinaviërs zelf. Een tikkeltje eigenwijs, eenvoudig en erg functioneel. ‘Mooie dingen die je leven beter maken’, dat was de rode draad. De meubels moesten dus zeer functioneel, degelijk en betaalbaar zijn. Alle decoratie moest wijken voor de functionaliteit. Dat wilde niet zeggen dat het niet mooi mocht zijn. Integendeel. Geraffineerd gingen de ontwerpers aan de slag om een ontwerp te maken die ten eerste goed in elkaar zat en vervolgens er ook nog eens heel erg simpel en mooi uit zag.

Scandinavische stromingen.
Het Design uit Scandinavië valt in te delen in allerlei stromingen, waarvan het Deens Design het bekendst is qua naam. Dat komt vooral omdat de meubelen uit Denemarken op dit moment erg populair zijn. Er valt alleen wel degelijk een onderscheid te maken tussen de verschillende Scandinavische landen, en dus ook de verschillende stromingen. Elk land, heeft zijn eigen kenmerken welke zijn terug te vinden in de meubels. De meubelen uit Zweden zijn vaak uitgevoerd in lichtkleurige houtsoorten in tegenstelling tot Denemarken waar de meubels weer goed te herkennen zijn aan hun donkere houtsoorten als Teak en Palissander. Finland was gespecialiseerd en koploper op het gebied van gebogen plywood. Zo kan je in het Scandinavisch design één ontwerp, in verschillende uitvoeringen vinden. Neem bijvoorbeeld de spijlenstoel, het is een traditioneel Scandinavisch ontwerp, maar ze zijn er in verschillende uitvoeringen.

Deens Design (donker hout) – Fins Design (plywood zitting) – Zweeds Design (licht hout)

Ontwerpers uit Scandinavië.

Arne Jacobsen
Niet voor niets is Arne Jacobsen één van de meest invloedrijke Architecten en Ontwerpers uit de 20^e eeuw. Zijn ontwerpen zijn niet weg te denken uit alle boeken, magazines en musea. Alleen al daarom is Jacobsen erg belangrijk geweest aan Scandinavisch Design. Zelfs vandaag de dag worden zijn meubels verspreid over heel de wereld.

Poul Henningsen
Iets minder bekend, maar desalniettemin een erg grote naam in het Scandinavische Design. Henningsen werd ’s werelds eerste verlichtingsarchitect genoemd. Hij wijde zijn hele leven aan het op zoek gaan naar de perfecte verlichting. Zo maakte hij lampen die het licht zo breed mogelijk liet verspreiden, zonder dat de schittering zichtbaar was.

Verner Panton
Als leerling van Jacobsen stond deze ontwerper al snel in zijn eigen spotlights. Tegelijkertijd met de Pop-Art, begon Panton te experimenteren met andere materialen, kleuren en stijlen, maar wel nog steeds met de functionaliteit en eenvoudigheid. Daarom wordt Panton gerekend tot de nieuwe lichting ontwerpers.

Yngve Ekström
Geschoold als architect en opgegroeid in een meubelfabriek. Ekström behoort tot de meest bekende ontwerper uit Zweden. Met zijn kennis en vaardigheden ontwierp hij niet alleen zeer degelijke maar ook nog eens zeer mooie meubelen. Met de ambacht vanuit de fabriek van zijn vader creëerde hij een perfecte balans tussen eeuwenoude tradities van meubelen en het modernisme.

 
Nisse Strinning
Niet zo zeer een hele bekende naam, maar Strinning is iemand die veel betekend heeft voor de opkomst in het Scandinavisch Design. Samen met zijn vrouw produceerde hij vooral Plastic items. Bijvoorbeeld zijn afstudeerproject, een bordenrek van geplastificeerd metaaldraad. Toen revolutionair, en nu de gewoonste zaak van de wereld. Zijn systeemplanken zijn een voorloper geweest op de hele ‘Made to Measure’ stroming in de wereld.

Alvar Aalto
Naast Zweedse en Deense ontwerpers is er ook nog Alvar Aalto. Aalto kwam uit Finland en werd bekend door zijn gebogen houten meubels. Met de uit Amerika komende techniek experimenteerde Aalto erop los en bracht het tot een hoger niveau.

Tot slot.
Natuurlijk zijn er nog veel meer ontwerpers die net zo belangrijk zijn. Deze zes ontwerpers zijn voor ons de meest belangrijkste. Diegene die voor ons het Scandinavisch design zijn.
Scandinavisch Design is dus eigenlijk een heel erg ruim begrip. Je kunt allerlei verschillende soorten meubels en lampen verwachten uit het hoge noorden, maar je kunt vaak het onderscheid wel zien. Het verfijnde design uit Scandinavië is altijd te herkennen aan de degelijkheid, de comfort en de geraffineerde wijze waarop ze ontworpen zijn.

Geïnteresseerd in Scandinavisch design?
Kijk dan eens bij onze meubels, verlichting of woonaccessoires.